13 december is het feest van St Lucia. Het is een feest wat vooral bij onze noorderburen in Zweden gevierd werd. Alhoewel het ook in b.v. Italië, Hongarije, Rusland en zelfs in de Verenigde staten gevierd wordt, maar dan heeft meer Sinterklaas-achtige trekken. Het is echter geen man op een paard, maar een meisje op haar ezel, die in de nacht van 12 op 13 december langs de huizen trekt en cadeaus verstopt voor kinderen.
In Nederland is ze vooral in het zuiden meer bekend, zo is ze de patroon van de parochiekerk in Steensel. Haar symboliek is een mooie aanvulling op onze eindejaarfeesten en ondersteunt de adventtijd. Ze reikt ons de moed aan om ons eigen licht te dragen... en dat van anderen.
Sint Lucia is samen met Sint Nicolaas een van de Lichtheiligen in de adventtijd. Lucia is afgeleid van het Latijnse Lux dat Licht betekent.
St. Lucia is met recht de Koningin van het Licht. Je kunt haar herkennen door een licht gewaad en een krans met kaarsen op haar hoofd.
In Zweden is het de gewoonte dat meisjes, verkleed als St. Lucia, heel vroeg in de morgen de ouderen wekken en hen eten brengen. Peperkoek en glühwijn zijn de traditionele gerechten. Er volgen die dag vaak een soort processies van meisjes in witte, wijde gewaden met rode sjerpen en kronen van kaarsen op hun hond, die al zingend langs bijvoorbeeld verzorgingstehuizen of scholen trekken.
Ze symboliseren dat wij de brengers van het licht kunnen zijn.
Lichtdrager zijn
In deze tijd is dit feest zo passend is in de traditie van eindejaarsfeesten. Na Sinterklaas ben je je bewust geworden van je eigen schaduw- en lichtkanten en wie je daarin bent.
Met een liefdevolle kwinkslag wordt jouw donkere kant ondersteunend aan jouw licht en als je je daar bewust van bent, kun je dat licht ook heel bewust gaan dragen. En niet alleen voor jezelf, maar ook voor de ander. En dat impliceert veel meer dan je in eerste instantie zult denken.
Opvallend is dat elke Heilige in deze tijd op zijn of haar manier het licht brengt dat onze harten verwarmt in de donkere dagen van de winter. Hoe donkerder het wordt hoe dieper we van binnenuit ons licht kunnen waarnemen. Voor als je die reis wilt maken.
In de Kersttijd keert het licht zich weer om naar buiten, ofwel wordt opnieuw geboren.
Die verschillende manier van het licht in jezelf weer terugvinden zijn heel bijzonder.
St. Michael die de herfstfeesten aftrapt, leert ons onze eigen draken te temmen en ons licht erover te laten schijnen in plaats van ze te doden.
St. Maarten helpt ons om niet alleen goed voor de mensen om ons heen te zorgen, maar ook voor onszelf.
St. Nicolaas helpt ons om met lichtheid onze valkuilen en onhebbelijkheden onder ogen te komen en anderen het cadeau van hun licht te geven.
Het licht van St. Lucia onderstreept het licht in jezelf dat je uit mag dragen naar de mensen om je heen. Zo kun je ook hun licht dragen in tijden dat zij zich er niet bewust van zijn.
Op deze manier kunnen je jezelf verlichten en omarmen en kunnen we elkaar met warmte en feestelijkheid omringen, zodat we in de duistere nachten niet vergeten wie we zijn en het licht opnieuw kunnen uit ons geboren wordt.
Elk jaar kun je er een stukje groei aan toevoegen en een dieper verankerde versie van jezelf gaan vormgeven in het nieuwe jaar.
Natuurlijk hadden onze voorouders het stukken moeilijker in de wintertijd, toen er nog geen centrale verwarming was en supermarkten vol met heerlijk eten.
Zij moesten het doen met de oogst die ze zojuist met hard werken van het land hadden gehaald en konden alleen maar hopen dat de kou hen niet zou grijpen. Oude en zieke mensen overleefden de winter vaak niet. En het is niet verwonderlijk dat de feesten dan ook gericht waren op het vragen van genade aan de natuurgeesten.
In deze tijd kunnen we dat bijna 1 op 1 overdragen op onze innerlijke koude winters. De psychische uitdagingen zijn in onze tijd veel groter geworden dan de fysieke.
En daarin kunnen deze tradities ons ook versterken en richting geven.
Bijvoorbeeld door tijdens de adventsperiode steeds bewuster te worden van het licht in plaats van het donker.
We zijn vaak zo gericht op de donkerte van de dagen, de pijn en het verlies.
Zeker als we moeilijke dingen hebben beleefd in het afgelopen jaar.
We zijn van nature geneigd om het dan maar zo snel mogelijk voorbij te laten gaan of helemaal niet te vieren. Omdat de pijn dan te zichtbaar wordt.
En dat is natuurlijk ook oké. Niets moet.
Iedereen heeft recht op zijn eigen manier van leven.
Toch kan het helpend zijn als je op zoek bent naar die warmte en lichtheid.
Als je je spanningen en stress wilt bevrijden uit de beklemming in je eigen lichaam, dan is dit juist de tijd om stil te worden en het licht in alles terug te vinden. Juist nu is er zoveel licht zichtbaar in de duisternis. We steken niet voor niets kaarsen aan, branden lichtjes in de kerstboom en op straat. Overal kun je licht zien.
Onze voorouders hadden een vasthoudende geloof in de overwinning van het duister en vierden lichtjes en vuren de feesten van hoop en verbinding met elkaar. Dat komt eigenlijk in al oude overgeleverde feesten weer terug. Het geeft ons moed om ook weer zachter te worden in onszelf. En voor onszelf.
Mijn missie met New Storytelling is vooral om je perspectief te verleggen. Niet zozeer om het oude verhaal over wie je bent en wat je hebt meegemaakt te negeren, maar om er die hoop en lichtheid uit te halen. Die kan dan de basis kan worden voor wie je nu bent.
Je kunt beseffen dat je die pijn verslagen hebt, anders zou je hier nu niet zijn.
En de manier waarop je dat gedaan hebt en wat je daarbij hoop en kracht gegeven heeft, kan jouw anker kan worden. Dat is hoe je een ander verhaal kunt gaan vertellen over wie je geworden bent.
Diepere symboliek van Advent
En de Jaarfeesten hebben ieder een ander aspect daarvan in zich om bij stil te staan.
Elk jaar weer. Zodat je als mens steeds mee kunt verdiepen door de seizoenen en jaren heen en wakker kunt worden voor wie je in wezen bent.
Advent is afgeleid van het Latijnse advenir dat aankomen betekent. Of aankomst. We bereiden de komst van het licht voor.
Dat kun je doen door alle adventzondagen een kaars aan te steken.
In sommige tradities wordt een kerstkrans op tafel gelegd met 4 kaarsen erin.
Op de eerste zondag steek je de eerste kaars aan, die je dan zoveel mogelijk laat branden in de week die volgt. Op de tweede adventzondag steek de eerste kaars en nog een tweede kaars erbij. Zo ook met 3e adventzondag en tot slot op de 4e adventzondag, vlak voor kerst, branden alle vier de kaarsen als teken dat het licht steeds groter wordt en met kerst geboren wordt in ons hart.
Je kunt ook nog stilstaan bij de 4 stappen van ontwikkeling, waarbij de eerste zondag symbool staat voor het naar binnen keren, de rust en stilte in jezelf opzoeken.
Dit kun je symbolisch maken door kristallen of mooie stenen bij de krans te leggen
De tweede zondag wordt het leven geïntroduceerd, bij de krans kun je dan een kerstster plantje zetten en de kerstboom in huis halen. Het symboliseert het leven van het planten- en bomenrijk.
De derde zondag gaat over emoties, gevoelens en instinct, wat je kunt laten zien door het plaatsen van de dieren in de kerststal, die leven in het stalletje voor Maria en Josef er komen.
En tot slot komt op vierde advent zondag de mens in beeld, door symbolisch Josef en Maria in de stal te plaatsen en op kerstavond het kindje in de kribbe te leggen.
Wij zijn als mens tenslotte zelf de drager van het licht. Wij maken het Goddelijk manifest door wie we zijn. Het duister is niet wie we zijn, we kunnen ons soms vergissen en denken dat we zijn waar we naar kijken. Maar we zijn er niet naar op reis en zelfs niet naar op zoek, we komen er vandaan! We komen uit het licht en brengen het hier op aarde... Je bent het zelf. De jaarfeesten helpen ons slechts her-inneren.
De kerken verboden in de 8e eeuw er op deze manier naar te kijken. Karel de Grote verkondigde dat elke uiting van het heidense gedachtegoed werd afgestraft, soms zelfs met dreiging van de doodstraf.
Dat is natuurlijk best intens, zeker in die tijd. Mensen voegden zich door de eeuwen heen steeds meer naar de puur christelijke uitingsvormen van de feesten. Op zich is daar niets mis mee. Veel van de symboliek van de oude feesten werd overgenomen om zo de mensen te helpen zich te kunnen voegen in de nieuwe tradities.
Maar veel van de uitingen van verbinding met de natuur(goden) en de seizoenen, maar ook de zon, maan en contact met de andere werelden, werden verbannen.
Toch vonden de mensen een manier om de oude tradities voort te laten leven en werden de verhalen nog steeds overgedragen door middel van de mythen en legendes.
De symboliek werd verborgen in mythische wezens en verhalen over helden en het overwinnen van het kwaad. Maar ook in onschuldige kinderliedjes en sprookjes kwam de symboliek voor die van het contact met de andere wereld verhaalden en de bescherming van engelen en natuurwezens. Deze volksverhalen hebben lang een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de zielskwaliteiten van de mens op aarde.
In onze steeds nuchter wordende wereld van vandaag waar alles over-geanalyseerd wordt, is veel van deze magie naar de achtergrond verdwenen en afgedaan als schadelijk voor ofwel de kinderziel of ons mensbeeld.
Ik wil daar geen discussie over aangaan. Wat voor mij telt is de diepte van de jaarfeesten en hun prachtige symboliek die ons uitnodigt tot het verbinden met ons eigen licht.
Magische wereld
Toen de kerk in de 8e eeuw met haar uitgesproken mening over het kwaad in deze heidense feesten zulke drastisch maatregelen nam, is al veel verloren gegaan van de essentie van de feesten. En ik voel geen enkele behoefte om het laatste daarvan onder te laten gaan in de veroordelingen van de hedendaagse meningen.
Er is wat mij betreft zoveel moois uit te halen dat de hedendaagse mens kan helpen om weer iets van die magie terug te brengen in zijn of haar leven.
Het is niet voor niets dat MAGIE zo’n modewoord is geworden. Vroeger relateerde dat alleen maar naar hekserij en duivels rituelen, maar tegenwoordig wordt daarin veel meer gezocht naar dat wat waarmee je het leven weer diep kunt doorvoelen. Waarin je jezelf weer tot in je kern kunt voelen. Dat waar niet alles benoemd wordt en uitgelegd of met meningen in de kiem gesmoord wordt.
De meeste verhalen vertellen over het licht dat uit het duister oprijst, het kwaad dat overwonnen wordt door de liefde en het mededogen, het voor elkaar klaarstaan en de ander onbaatzuchtig liefhebben.
Maar dat niet alleen, in de meeste mythen en legenden komt ook die diepe verbinding met jezelf, je eigen licht en eigen groei naar voren, als ook het contact met die zielenwereld waar je toe behoort.
En de rituelen en feestvieringen, het erbij stil staan en bewust mee omgaan, brengen zoveel levensvreugde en verwondering terug, dat het mijn missie is geworden. Dat is wat ik in de jaarfeesten weer naar boven wil halen.
En deze tijd zo voor de kerstdagen is daarin wonderschoon.
Wichtelen als magische oefening.
Nog een leuk gebruik tot slot, wat je bewust maakt van die liefde in je hart, is Wichtelen.
Het Wichtelmannetje is de brenger van licht en warmte.
Het zijn vandaag de dag kleine vilten kaboutertjes die je kunt gebruiken om het licht in jezelf en de ander wakker te maken.
Je kunt ongevraagd iets voor iemand anders doen. De kinderen iets speciaals in het trommeltje stoppen mee naar school, of iets voor iemand opruimen of iemand ergens bij helpen, wat ook maar in je opkomt. Je kunt dan zo’n kaboutertje achterlaten om de ander te laten weten dat hij of zij ‘gewichteld’ is.
Je kunt dit natuurlijk op je eigen manier doen. Het is een leuke en speelse manier om de andere even wat warmte mee te geven en je eigen hart te laten gloeien.
Het gaat erom dat je je bewust bent, zoals st. Maarten al liet zien, dat je diep in jouw al zoveel te geven hebt, dat niets kost. Het maakt jou en de wereld om je heen even een klein beetje lichter en warmer.
We zijn nu in de tweede adventweek en reizen langzaam naar de kortste dag van het jaar. De dag met het meeste duister. Dan staat de zon drie dagen stil voor zij omkeert richting langere dagen met meer licht.
En op dat keerpunt zijn de 12 Yule nachten ook wel bekend als de 12 Heilige nachten. Voor onze voorouders startten die met de Winterzonnewende.
Comments